Divriği Ulu Camii – BATI ÇARŞI KAPISI

Batı Çarşı Kapısı üstünde: “Allah rızası için önce bu mübarek cami, Allah’ın rahmetine muhtaç zayıf kulu Ahmet Şah Bin Süleyman Şah, Bin Şahin Şah müminlerin yardımcısı tarafından tesis olunmuştur. Allah mülkünü daim ve kadrini yüce etsin.” yazıyor.

Karşısında bulunduğum bir kapı değil, bir abide. Tek başına müthiş bir yapı. Ey Mimarbaşı, külliyen bir üçleme değil, dört parçadan oluşuyor. Hatta, altı… Cami, Dârüşşifa, türbe ve üç kapı. Mimarbaşı sen bu kapıları yaparken şaheserler yarattığının farkında mıydın?

Divriği Ulu Camii Külliyesi’ni, kapı ve sütun oymaları ile motifler öne çıkarıyor. UNESCO’nun Dünya Mirası Listesine girmiş olan külliye dünyanın övgüsüne layık olmuş. Külliye Kemaliye’ye çok yakın. Kemaliye’yi ziyaret eden turistler için, Kemaliye’den külliyeye rehberli olarak düzenlenecek turun ilgi göreceğini düşünüyorum. Kesinlikle rehberli gidilmesini öneriyorum.

Caminin batı yönünde bulunan Batı  Çarşı Kapısı cemaatin çıkış kapısıdır. Kapının bir diğer adı "suk-i sultani". Kapının yüksekliği 9,5 m., eni 6 m., derinliği 2,6 m. ve taşıntı ölçüleri 1,4 m.. Kapının yüksekliği cami ile aynıdır.

Kapının bütün yüzeyini ince ayrıntılarla, zengin bitkisel ve geometrik motifler süslemekte.  Motiflerde düz ve ters lale motifleri, yapraklar, geçmeli yıldızlar ve altıgenler, yarım ve bütün küreler ve kilim motifleri görülmektedir. 1905 yılında yapılan onarımlar sırasında da tepeye bir ay yıldız yerleştirilmiştir. 

Kapının iki yanındaki mukarnaslı köşe nişlerinin iç yüzeylerinde çift başlı birer kartal, nişin yan yüzeyinde ise tek başlı bir kartal bulunmaktadır. Sembol pek çok hanedan tarafından kudret ve egemenlik simgesi olarak kullanılmıştır. Hiçbir yerde buradaki kadar zarif işlenmemiştir. Bütün özelliklerine rağmen, süslemeleri  Kıble Kapısına oranla daha sadedir.

Batı Çarşı Kapısına  ikindi güneşi vurduğunda, ustasının yarattığı oyma oyunlarıyla, yandan bir boy erkek silüeti belirir. Bu silüetin önünde de dikdörtgene benzer bir başka gölge daha oluşur ve bu gölgeler tıpkı  Kuran okuyan insan görüntüsü verir.

10 Haziran 2012 Pazar

Ulu Camii – Divriği

İletişim : ikiyolbirsukemaliye@yandex.com.tr